#1 Asertywność rodzica i nastolatka - od czego zacząć? / Cykl Asertywny Rodzic Nastolatka

Asertywność rodzica i nastolatka – od czego zacząć?

Według obiegowej opinii, osoba asertywna to taka, która umie powiedzieć „nie” i bywa nadmiernie pewna siebie. Czy jednak asertywność polega właśnie na tym? I czy tylko na tym? Zdecydowanie nie!

Czym zatem jest asertywność?

Asertywność to umiejętność stanowczego, ale nie agresywnego stanowienia o sobie. Stanowienie o sobie wiąże się z naszymi codziennymi aktywnościami, tj. z podejmowaniem decyzji, odmawianiem, krytykowaniem, przyjmowaniem krytyki, itp.

Asertywność to jednocześnie uznanie, że potrzeby i uczucia innych są tak samo ważne, jak nasze własne. Tylko wówczas możliwy jest szacunek do tych potrzeb, emocji, uczuć, a tym samym szacunek do osób, które je wyrażają. Najważniejsze jest, by w swych działaniach nie krzywdzić drugiego człowieka, czyli nie naruszać jego barier psychicznych ani fizycznych – i jednocześnie nie zapominać o samym sobie. Osoby asertywne potrafią akceptować i szanować zarówno siebie, jak i innych ludzi.

Asertywność a podejmowanie ryzyka

Asertywność wiąże się też silnie z realną wizją samego siebie i umiejętnością efektywnego szacowania własnych szans. Asertywne osoby znają swoje ograniczenia i słabości, więc nie paraliżuje ich lęk przed pomyłką. Są wolni w swych decyzjach i pewni siebie, bo ich wartość nie zależy od opinii innych. Osoby asertywne wykorzystują krytykę swojej osoby (zarówno negatywną, jak i pozytywną) raczej jako źródło informacji, a nie jako jedyny słuszny wyrok czy niepodważalną pochwałę. Jest to możliwe dzięki realnemu poglądowi na siebie. A skutek jest taki, że osoby asertywne faktycznie bez lęku, z odwagą, dość bezpośrednio i uczciwie ujawniają innym co myślą i czują.

Rola rodzica a asertywność

Prezentowanie postawy asertywnej bywa niełatwe. Jest to też temat do przemyśleń i do treningu także dla rodziców – zwłaszcza w kontekście bycia konsekwentnym – głównie dotyczy to konsekwencji w wyznaczaniu granic nastolatkowi. Niełatwe dla nich jest też stosowanie jasnych nieagresywnych komunikatów, gdy wchodzą w grę emocje (o co nietrudno zwłaszcza, gdy dziecko wkracza w wiek dorastania). I tu właśnie asertywność okazuje się być niezwykle ważnym elementem. Bez niej rodzicielstwo i codzienne funkcjonowanie może być utrudnione.

Konieczne jest zatem określanie granic – nie tylko granic nastolatka, ale także swoich własnych. Gdy rodzic potrafi rozpoznawać własne potrzeby i potrafi powiedzieć nastolatkowi, że coś mu się nie podoba, wówczas możliwa jest dobra komunikacja. Zaś brak reakcji rodzica na przekroczenie granicy, może być równoznaczny z komunikatem, że wszystko jest w porządku i „rób tak dalej”, „przekraczaj moje granice”. Zatem – rodzice powinni zareagować! Ale w swej reakcji nie mogą zapominać o okazywaniu szacunku do nastolatka i jego praw, między innymi do jego prawa do samostanowienia (przy założeniu, że działania nastolatka nie zagrażają jego życiu lub zdrowiu). To daje podstawy do budowania i rozwijania bliskiej relacji z nastolatkiem.

Nie rodzimy się asertywni, więc co teraz?

Asertywność nie jest cechą wrodzoną. Można się jej nauczyć, przy czym wymaga to praktyki i samoświadomości. Pierwszym warunkiem jest postawa szanująca opinie oraz odczucia własne i innych. Wówczas dość naturalne staje się to, że nie boimy się wyrażania własnych opinii i jednocześnie odróżniamy bycie stanowczym od bycia agresywnym.

W nauce postawy asertywnej przydają się szkolenia, seminaria, które pozwalają przećwiczyć niektóre metody przydatne w komunikacji. Pod okiem doświadczonego trenera można nauczyć się np. takich metod jak stosowanie Komunikatów Ja, a także metody Rozwiązywania Sytuacji Konfliktowych OWPS. O tych metodach będzie można wkrótce przeczytać w naszych kolejnych artykułach z cyklu Rodzic i Nastolatek.
A na jedno z naszych szkoleń prowadzone przez Monikę Gregorczuk zapraszamy już 18 maja 2019 - przeczytaj więcej o warsztacie.

Autor: Aneta Bartosiewicz
Zdj. źr. Photo by Daria Shevtsova from Pexels

Cykl "Asertywny Rodzic Nastolatka".
#1 "Asertywność rodzica i nastolatka - od czego zacząć?"